Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας ή «πολλαπλή σκλήρυνση» είναι μια από τις συχνότερες αιτίες μη τραυματικής νευρολογικής ανικανότητας σε άτομα νεαρής και μέσης ηλικίας. Είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος η οποία ενεπλέκει το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλοντας ένα σημαντικό δομικό συστατικό των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Τα συμπτώματα, η σοβαρότητα και η πορεία της ΣκΠ ποικίλλουν ευρέως, ανάλογα με τη θέση και την έκταση της βλάβης στο νευρικό σύστημα. Συνήθως εξελίσσεται με την πάροδο των ετών οδηγώντας σε διάφορους βαθμούς αναπηρίας σχεδόν σε όλους τους ασθενείς.
Εμφανίζεται όταν τα λεμφοκύτταρα αναγνωρίζουν εσφαλμένα το προστατευτικό έλυτρο μυελίνης γύρω από τους άξονες των νευρώνων στο ΚΝΣ ως ιό-εισβολέα και προχωρούν στην προσβολή του. Η φλεγμονή αρχίζει να διαιωνίζεται, στο πλαίσιο της αυτοάνοσης απάντησης με αποτέλεσμα την απώλεια της μυελίνης (απομυελίνωση). Αυτό μπορεί να συμβεί σε πολλαπλές περιοχές και αφήνει πλάκες μόνιμης ιστικής ουλής, οι οποίες ονομάζονται σκλήρυνση. Οι κατεστραμμένες περιοχές είναι γνωστές ως φλεγμονώδεις πλάκες ή βλάβες και είναι χαρακτηριστικές της νόσου.
Υπάρχουν τέσσερις μορφές:
- Καλοήθης
- Πρωτογενώς προϊούσα
- Υποτροπιάζουσα
- Δευτερογενώς προϊούσα
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το μέρος του ΚΝΣ που έχει πληγεί και μπορεί να διαφέρουν σε ένταση από άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά και στον ίδιο άνθρωπο σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Τα κύρια συμπτώματα είναι: αδυναμία, μυϊκή ατροφία, μυϊκοί σπασμοί, διαταραχές αισθητικότητας, μούδιασμα, έλλειψη συντονισμού, κόπωση, αστάθεια, προβλήματα ομιλίας (δυσαρθρία), διαταραχές όρασης (διπλωπία, οπτική νευρίτιδα, νυσταγμός), τρέμουλο, σπαστικότητα, διαταραχές ούρησης ή αφόδευσης, σεξουαλικές δυσλειτουργίες, ευαισθησία στη ζέστη, προβλήματα μνήμης, διαταραχές της διάθεσης (κυρίως κατάθλιψη).
Σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα αποδεικνύουν την σημασία της Φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση της νόσου (σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή).
Για το λόγο αυτό, τα άτομα με ΣκΠ πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε προγράμματα θεραπευτικής άσκησης με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης συμβάλει στη:
- διατήρηση της μυοσκελετικής αρτιότητας με ασκήσεις ενδυνάμωσης και ελαστικότητας
- βελτίωση της φυσικής κατάστασης και αντιμετώπιση της πρόωρης κόπωσης
- αύξηση της αυτοπεποίθησης και της αίσθησης αυτονομίας
- μείωση της κατάθλιψης και του άγχους
- βελτίωση των νοητικών λειτουργιών